មេរៀនទី១១៖ គុណវិបត្តិនៃសុរា និងបារី (មេរៀនសង្ខេប សំណួរ ចម្លើយ)
- ការពិពណ៌នា
- មាតិកា
- មតិយោបល់
ជំពូកទី២ : វប្បធម៌សន្តិភាព
មេរៀនទី១១៖ គុណវិបត្តិនៃសុរា និងបារី
មេរៀនសង្ខេប
សុរា និងបារី ជាគ្រឿងញៀនដែលបណ្ដាលឲ្យអ្នកប្រព្រឹត្តមានជំងឺ ពិការភាព និងមរណភាពមុនអាយុកាល ប៉ុន្តែមនុស្សគ្រប់រូប នឹងចៀសវាងបានដោយមិនប្រើថ្នាំជក់ និងសេពសុរា ។ លទ្ធផលនៃការប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹង និងបារី គឺការចំណាយថវិកាផ្ទាល់ខ្លួនទៅលើការបំផ្លាញសុខភាព ជីវិត ព្រមទាំងផ្ដល់ផលអាក្រក់ធ្ងន់ធ្ងរ ចំពោះខ្លួនឯង និងគ្រួសារទៀតផង ។
១- ចំណេះដឹងទូទៅអំពីសុរា និងបារី
(1)-សុរា
ការផឹកសុរា បណ្ដាលឲ្យខូចសកម្មភាពធម្មតារបស់ខួរក្បាល មិនអាចគ្រប់គ្រងខ្លួនឯង មានជំងឺធ្ងន់ធ្ងរដល់ក្រពះ ពោះវៀន ថ្លើម ប្រមាត់ បំពង់ក សរសៃប្រសាទ ។ល។ ស្រាខ្លះត្រូវបានអ្នកផលិត ដាក់ជាតិមេតាណុលដែលជាជាតិគីមីសម្រាប់ធ្វើកាំជ្រួច មកលាយជាមួយស្រា ដើម្បីធ្វើឲ្យស្រាខ្លាំង ។ សារធាតុនេះ នឹងធ្វើឲ្យអ្នកផឹកសុរាពុល ស្លាប់ ខ្វាក់ភ្នែក (រីកប្រស្រីភ្នែក) ។
(2)-បារី
បច្ចុប្បន្ន គេប៉ាន់ប្រមាណថា មនុស្សច្រើនជាងបីលាននាក់ ស្លាប់រៀងរាល់ឆ្នាំដោយប្រើថ្នាំជក់ ។ តាមរបាយការណ៍អង្គការសុខភាពពិភពលោក ក្នុងចំណោម1/3នៃអ្នកជក់បារីក្នុងពិភពលោក មានអាយុចាប់ពី 15 ឆ្នាំឡើង ។ អ្នកជក់បារី អាចបណ្ដាលឲ្យមានជំងឺ មហារីក ជំងឺបេះដូង ប្រព័ន្ធដង្ហើម ។ល។
តាមការស្រាវជ្រាវបង្ហាញថា ថ្នាំជក់ និងបារី ផ្ទុកទៅដោយសារជាតិពុលជាង 4000ប្រភេទពី ធម្មជាតិ ដែលក្នុងនោះ 69 ប្រភេទ បណ្ដាលឲ្យកើតជំងឺមហារីក ។ សារធាតុពុល ដែលមាននៅក្នុងផ្សែងបារីគឺ ៖
- អ៊ីដ្រូសែនស្យានិ ៖ ជាតិគីមីដែលគេប្រើសម្រាប់ធ្វើគ្រាប់បែកផ្សែងពុល
- ហ្វ័រម៉ុលដេស៊ីត ៖ ជាតិគីមីប្រើសម្រាប់ដាក់សរីរៈមនុស្ស សត្វស្លាប់ដើម្បីកុំឲ្យស្អុយ
- មេតាណុល ៖ ជាតិគីមីប្រើប្រាស់ជាប្រេងសម្រាប់កាំជ្រួច
- អាម៉ូញាក់ ៖ ជាតិគីមីដែលគេប្រើសម្រាប់លាងសម្អាតឥដ្ឋក្នុងផ្ទះ
- កាបូនម៉ូណូអុកស៊ីត ៖ ជាតិពុលដែលគេរកឃើញនៅក្នុងផ្សែងរថយន្ត
- អាសេនិក ៖ ជាតិគីមីដែលគេប្រើសម្រាប់សម្លាប់ស្រមោច
- ដេដេតេ ជាតិថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិត
- នីកូទីន ជាតិគីមីដែលបណ្ដាលឲ្យញៀន
- ណាប់តាឡែន ៖ ជាថ្នាំសម្លាប់ខ្មូត
- ប៊ុយតាន ៖ ជាធាតុគីមីប្រើសម្រាប់ចង្ក្រានឧស្ម័ន ។ល។
២- មូលហេតុនៃការសេពសុរា និងបារី
មានចំណុចខ្លះដែលជាមូលហេតុនៃការជក់បារីក៏មិនខុសពីការសេពសុរាដែរ ៖
- ការបង្ខំពីមិត្តភក្ដិ ឬការយកតម្រាប់តាមមិត្តភក្ដិ មនុស្សចាស់ដែលជាអ្នកជក់បារីឬសេពសុរា មានដូចជា ម្ដាយ ឪពុក ជីដូនជីតា អ្នកជិតខាង
- ការកែអផ្សុកនិងការកាត់បន្ថយការពិបាកចិត្ត
- ការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មបារី ដែលបង្ហាញថា ការជក់បារីនាំឲ្យមានភាពរីករាយ ស្រស់សង្ហា បំបាត់ការធុញទ្រាន់តាមរយៈតារាភាពយន្តនិងការចែកចាយបារីដោយមិនគិតថ្លៃ ។
- ការចង់ដឹងចង់ភ្លក់ រសជាតិនៃសុរា និងបារី
1-ផលប៉ះពាល់នៃសុរា និងបារីចំពោះផ្លូវកាយ
ការផឹកស្រា ឬផឹកគ្រឿងញៀន នឹងបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ផ្លូវចិត្ត និងកាយ ដូចជា ៖
| ឥទ្ធិពលដែលបង្កឡើងដោយការផឹកស្រា | ផលអាក្រក់ |
| ការធ្វើឲ្យខួរក្បាលឈប់គិត | កាត់បន្ថយការឈប់គិត អាចភ្លេចភ្លាំង បាត់បង់ការចងចាំ |
| ការប៉ះពាល់ដល់ការវិនិច្ឆ័យផ្សេង ៗ | ប្រព្រឹត្តអំពើមិនគប្បី គ្មានការពិចារណា |
| ករធ្វើឲ្យគំនិតច្របូកច្របល់ | និយាយផ្ដេសផ្ដាស ឡូឡាមិនខ្មាសអៀន |
| ការបង្កការលំបាកដល់សង្គម | កើតមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ បង្កចលាចល |
| អវត្តមានពីការងារ (ការបង្រៀន) | បាត់បង់មនសិការការងារ |
| ការវង្វេងស្មារតី | ប្រព្រឹត្តអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ បង្កជម្លោះ វាយដំ បែកបាក់គ្រួសារ គ្រួសារ ក្រីក្រ គ្រួសារគ្មានសុភមង្គល |
| ជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ ធ្ងន់ធ្ងរ (មហារីកមាត់ បំពង់ក បំពង់អាហារ ក្រពះ) | ពិការភាព ស្លាប់ បាត់បង់ធនធានមនុស្ស ធនធាន ចំណាយប្រាក់ព្យាបាលជំងឺ |
ជាទូទៅ អ្នកនៅជុំវិញអ្នកជក់បារីផឹកស្រា ជាពិសេសកុមារ ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ ក៏ទទួលផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដែរ ព្រោះបារីមួយដើមៗ សុទ្ធតែមានជាតិពុល ដែលមានឥទ្ធិពលអាក្រក់ ទៅលើសុខភាពអ្នកជក់បារី និងអ្នកនៅជុំវិញ។ ឥទ្ធិពលដែលគេស្គាល់ច្បាស់ចំពោះអ្នកជក់គឺ ៖
-សុខភាពមិនល្អ
-ជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ ៖ មហារីកសួត ថ្លើម បេះដូង មាត់ បំពង់ក បំពង់អាហារ ខួរក្បាល ដាច់សរសៃឈាមក្នុងខួរក្បាល រលាកទងសួត រ៉ាំរៃ ហើមសួត ប្លោកនោម តម្រងនោម ដំបៅក្រពះ កើនសម្ពាធឈាម ។ល។
-ជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ ដូចជា រោគមហារីក និងជំងឺសួត បង្កឲ្យមនុស្សស្លាប់ជារៀងរាល់ថ្ងៃ
-ការធ្វើឲ្យមនុស្សឆាប់ស្លាប់ មុនអាយុ
(2)-ផលប៉ះពាល់ចំពោះគ្រួសារ និងសង្គម
ពួកគេនឹងបោះបង់ចោលការការងារ គ្មានការងារធ្វើ បោះបង់ចោលការរៀនសូត្រ ចំពោះអ្នកសិក្សា ព្រមទាំងធ្វើឲ្យគ្រួសារអាប់អោនកិត្តិយស ជួបភាពក្រីក្រ មានជម្លោះបែកបាក់គ្នា បណ្ដាលឲ្យមានកូនកំព្រា និងស្ត្រីមេម៉ាយ ។ល។
៤-វិធីសំខាន់ៗក្នុងការចៀសវាងការជក់បារី និងការផឹកសុរា
- ការបដិសេធមិនភ្លក់ ឬសាកល្បងផឹកសុរា ជក់បារី ព្រោះយើងអាចញៀនបាន
- ការបោះបង់ចោលទម្លាប់ដែលទទួលភ្ញៀវដោយសុរា និងបារី
- ការគេចចេញពីកន្លែងដែលមានផ្សែងបារី ឬមិននៅជិតអ្នកជក់បារី ឬសុរា
- ការបង្ហាញជាគំរូល្អដល់មិត្តភក្តិ បងប្អូន ។ ឪពុកម្ដាយ ធ្វើជាគំរូល្អដល់កូន ព្រោះកូនដែលមានឪពុកម្តាយផឹកស្រា ជក់បារី តែងរៀនផឹកសុរា ជក់បារី ដូចឪពុកម្ដាយគេដែរ
- ការបង្កើតចំណងទាក់ទងឲ្យបានច្រើនជាមួយមិត្តភក្តិដែលមិនចេះផឹកសុរាឬជក់បារី
- ការបញ្ឈប់ផ្សាយពាណិជ្ជកម្មស្រា បារី តាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយគ្រប់ប្រភេទសំណួរ
- សុរា និងបារី មានគុណវិបត្តិច្រើន ប៉ុន្តែហេតុអ្វីក៏មានមនុស្សមួយចំនួននៅតែជក់បារី ឬផឹកស្រាទៀត ?
- តើការផឹកសុរា និងជក់បារី នឹងផ្ដល់ផលអាក្រក់អ្វីខ្លះដល់អ្នកប្រព្រឹត្ត និងគ្រួសារ ?
- ហេតុអ្វីបានជាការផឹកសុរា បណ្ដាលឲ្យមានអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ ការបង្កឲ្យមានជម្លោះផ្សេងៗ និងការធ្វើឲ្យគ្រួសារមានភាពក្រីក្រ
- ចូរអ្នកបង្ហាញរបៀបនៃការបដិសេធ ការផឹកសុរា ការជក់បារីក្នុងពិធីជប់លៀងមួយដោយសុភាពរាបសា ?
- ចូរអ្នកផលអាក្រក់ដែលបណ្ដាលមកពីការផឹកស្រា ជក់បារីរបស់នរណាម្នាក់ដែលអ្នកធ្លាប់បានស្គាល់ ?
- បើអ្នកស្គាល់នរណាម្នាក់ចេះជក់បារី ឬផឹកស្រា តើអ្នកមានវិធីជួយគេបែបណាខ្លះ ដើម្បីឲ្យគេឈប់ជក់បារី ឬផឹកស្រា ?
- តើអ្នកជក់ដោយប្រយោល មានន័យដូចម្ដេច ? ហើយអ្នកនោះ មានផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាពដែរឬទេ ?
